ترس عجیب و مشترک محمدرضا پهلوی و جیمی کارتر

در آبان­ ماه سال ۱۳۵۶ شاه و کارتر در کاخ سفید با یکدیگر دیدار کردند. کارتر که می­خواست شاه توجه بیشتری به رعایت حقوق بشر داشته باشد و نگران از بدنامی خود به ­دلیل حمایت از شاه بود خواست تا او با مخالفین سیاسی با تساهل رفتار کند. شاه اما خطر کمونیسم را پیش کشید و این هراس مشترک بهانه‌­ای برای استمرار مسیر اختناق در ایران شد.

به گزارش دهقانی پور، شوروی و آمریکا در دنیای دوقطبی مدام همدیگر را تهدید می­‌کردند و هر کدام بیمناک از پیشرفت و برتری‌یافتن دیگری بودند. در چنین وضعیتی ایران نیز با تحرکات انقلابی مواجه شده بود و شاه کمونیسم را به ­مثابه خطری جدی برای سلطنت می­‌دانست. کارتر هم نگران از شیوع کمونیسم بود به ­طوری که نمی­توانست شاه را که در پس مبارزه با کمونیسم به قلع‌وقمع هر نوع مخالف سیاسی می­پرداخت به بهانه بی‌­توجهی به حقوق بشر مؤاخذه کند. شاید شاه در پس شوروی برای اعمال هرگونه فشاری بر مخالفین سیاسی خود پنهان شده بود و به ­اندازه آمریکا از شوروی هراس نداشت؛ اما کارتر می‌­دانست که قدرت­‌گیری شوروی به­ مثابه رکود قدرت و خطر وجودی برای آمریکاست.

بنابر روایت پایگاه اطلاع‌رسانی مرکز اسناد انقلاب اسلامی، محمدرضا شاه پهلوی با آگاهی از نفوذ گسترده شوروی در همسایگی ایران و حضور گروه‌های چپ‌گرا و کمونیست داخلی، به‌شدت نگران این مسئله بود که ایران نیز به سرنوشتی مشابه کشورهای کمونیستی دچار شود. او بارها در سخنرانی‌ها و مصاحبه‌هایش از خطر کمونیسم برای ایران و جهان هشدار می‌داد. از نظر شاه، کمونیسم تهدیدی جدی برای ثبات و حاکمیت ایران و سلطنت او بود. او معتقد بود که گسترش ایدئولوژی کمونیستی می‌تواند پایه‌های حکومتش را سست کرده و ایران را به سمت بی‌ثباتی سوق دهد.